آیین نامه طرح احیاء زکات

«آیین نامه طرح احیاء زکات»

نماز را سبب، محو كبر و عصيان كرد زكات را سبب، روزي فراوان كرد

نوع شناخت يك مكتب از جامعه و انسان و طرز برداشت آن از اين دو ، تعيين كننده ايدئولوژي آن مكتب است. دين مبين اسلام درخصوص جامعه و انسان نگاه خاصي دارد. بطوري كه اگر در آن جامعه كليه احكام و دستورات اسلامي در عمل پياده شود، مشكلات جامعه بشري برطرف خواهد شد (زكات به لحاظ عبادي بودن نياز به قصد قربت دارد و لذا انتظار مي رود انشاءا... به دور از مسائل از مسائل حاشيه اي انجام پذيرد) بخشي از معضلات فعلي اجتماع مسلمانان چه در كشور ما و ديگر كشورهاي اسلامي ناشي از عدم رعايت دستورات مؤكد اسلام درخصوص پرداخت زكات، خمس، انفاق و ... است.
اين طرح درنظر دارد با طراحي يك سلسله فعاليتهاي اجرائي در زمينه تبليغ و جمع آوري زكات در جهت احياء اين فرضيه مؤكد الهي تلاش نموده تا ضمن بهره مندي از بركات و خيرات زكات در تعديل ثروت و كمك به فقراء رحمت الهي شامل حال جامعه دين مدار ايران اسلامي گردد.
والسلام
ستاد احياء زكات
ماده 1ـ اهميت و ضرورت طرح:
زكات يك فريضه واجب الهي است كه در قرآن مجيد قرين نماز (اقيموالصلوة و آتوالزكات) آورده شده است.
«والمؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و يقيمون الصلوة و يوتون الزكاة و يعطيعون الله و رسوله اولئك سيرحمهم الله و الله عزيز حكيم.»
«مردان و زنان مومن همه ياور و دوستدار يكيديگرند. مردم را به كار نيك وادار و از كار زشت منع مي كنند و نماز بپا مي دارند و از زكات مي دهند و در هر حكم ، خدا و رسول را اطاعت مي كنند آنان را البته خدا مشمول رحمت خود خواهد گردانيد كه خدا صاحب اقتدار و درست كردار است.»
اين واجب الهي موجب تطهير روحي و پاك شدن ثروت و مال مي گردد. بار ارزشي زكات در جامعه اسلامي ما بسيار اهميت دارد و با پرداخت وجوهات آن:
اولاً: يكي از دستورات مؤكد و واجب دين مبين اسلام رواج يافته است.
ثانياً: بار ارزشي مساله برجسته شده و جايگاه اصلي خود را به دست مي آورد.
ثالثاً: بسياري از معضلات و مشكلات اقتصادي و مالي مسلمانان كاهش مي يابد.
رابعاً: از راههاي دست يابي به عدالت اجتماعي و تعديل ثروت در جامعه است.
لذا با توجه به مراتب فوق پرداختن به امر واجب زكات بسيار مهم و قابل اهميت است.
ماده 2_ تعريف واژه زكات:
1ـ زكات در مجموع به معناي پاكيزگي، نمو، بركت، خلاصه و برگزيده هر چيزي، صدقه و عمل صالح و آنچه به حكم شرع به مستحقان و محتاجان مي دهند(1) و به معني افزايش نيز آمده است.(2)
1ـ آيه 71 سوره توبه
2ـ زكات در اسلام : آيت ا...محسني گرگاني، صفحه 21
3ـ زكات در لغت به معناي رشد و پاكيزگي است.(1)
4ـ زكات در اصطلاح فقه پرداخت مقدار معيني از مال است.
ماده 3_ اهداف:
دراين طرح يك هدف كلي و چند هدف فرعي مدنظر مي باشد.
3ـ1ـ هدف كلي:
احياء فريضه زكات مانند ديگر فرايض ديني در كشور به منظور تزكيه اموال و پاكسازي نفوس مسلمانان و رفع محروميتهاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي موجود در جامعه صورت مي گيرد.
3ـ2ـ اهداف فرعي:
1ـ اشاعه فرهنگ پرداخت زكات در كشور.
2ـ تلاش درجهت استفاده از وجوهات زكات دهندگان درخصوص حمايت از محرومين منطقه.
3ـ رفع يا كاهش بسياري از معضلات اجتماعي از طريق وجوه جمع آوري شده زكات.
4ـ سمت و سو دادن اين فريضه واجب الهي در خدمت رفع فقر و محروميت از چهره جامعه.
5ـ توسعه مشاركت مردمي از طريق ترويج مباني اعتقادي و اخلاقي در جامعه.
ماده 4_ ستاد مركز
4ـ1ـ اركان ستاد مركز
به منظور سياستگزاري، برنامه ريزي، هماهنگي، هدايت، نظارت و رفع مشكلات اجرائي، ستادي در مركز بعنوان ستاد احياي زكات تشكيل مي گردد.
ستاد مركزي احياء زكات با توجه به وظايف محوله بشرح ذيل در مركز تشكيل مي گردد.
زكات حجت الاسلام والمسلمين قرائتي صفحه 22
1ـ نماينده مقام معظم رهبري در ستاد اقامه نماز و احياي زكات (رئيس ستاد.)
2ـ سرپرست كميته امداد امام خميني (ره) كشور (قائم مقام رئيس ستاد.)
3ـ نماينده شوراي سياستگزاري ائمه جمعه
4ـ نماينده سازمان غله كشور
5ـ يك روحاني فاضل محجوب يا نماينده حوزه علميه.
6ـ رئيس صدا و سيما جمهوري اسلامي
7ـ نماينده سازمان مديريت و برنامه ريزي.
8ـ نماينده وزارت جهاد كشاورزي.
9ـ نماينده وزارت كشور
تبصره1: به منظور سازماندهي مكاتبات و سوابق، دبيرخانه ستاد بطور متمركز در كميته امداد امام خميني (ره) تشكيل مي گردد.
تبصره 2: جلسات ستاد مركز حداقل 6 بار در طول سال جهت سياستگزاري، هماهنگي و ساير وظايف محوله تشكيل مي گردد.
4ـ2ـ شرح وظايف ستاد مركزي:
1ـ سياستگزاري و برنامه ريزي احياي زكات در كشور
2ـ نظارت عالي بر فعاليتهاي ستادهاي كشور.
3ـ هماهنگي در جهت ساماندهي و رفع مشكلات اجرائي.
4ـ بررسي و ارزيابي عملكرد ستادهاي اجرائي.
5ـ تنظيم برنامه هاي تبليغي و ارشادي و برگزاري همايش هاي احياي زكات. (چاپ پوستر و تراكت و...)
6ـ طبقه بندي و تهيه لوح تقدير به زكات دهندگان و عاملين نمونه و اعمال سياستهاي تشويقي.
4ـ3ـ شرح وظايف دبيرخانه:
1ـ تهيه و تنظيم برنامه هاي اجرايي ستاد.
2ـ برنامه ريزي جلسات ستاد.
3ـ تنظيم مصوبات و ابلاغ آن به اعضاء
4ـ پيگيري درجهت اجراي بهينه مصوبات.
5ـ جمع بندي گزارشات مربوط به ستادهاي استاني، و ارائه آن به ستاد.
6ـ انجام مكاتبات ضروري با ساير سازمانها و نهادهاي كشور براساس مصوبات ستاد.
7ـ تهيه سخت افزار و نرم افزار مورد نياز ساماندهي زكات.
8ـ تامين مكان و ملزومات مناسب جهت تسهيل امور دبيرخانه.
9ـ تامين نيروي انساني مورد نياز.
10ـ تامين نيروي انساني به هنگام به منظور تنوير افكار عمومي.
11ـ هماهنگي و برقراري ارتباط با اعضا ستاد.
12ـ ساير موارديكه از طرف ستاد برحسب ضرورت محول مي گردد.
تبصره 1: مصوبات ستاد از طريق دبيرخانه مركز به ستاد استانها ابلاغ مي گردد و جهت تقويت و پيگيري اجرائي هر يك از اعضاء ستاد مركز مي توانند مصوبات را جهت پيگيري اجرايي به زيرمجموعه خود ابلاغ نمايند.
تبصره2: بديهي است ستاد مركزي به هنگام بروز مسائل خاص مي بايست از طريق ولي فقيه كسب تكليف نمايد.
ماده 5ـ ستاد استان
5ـ1ـ اركان ستاد استان
ستاد احياء زكات با نظارت نماينده محترم ولي فقيه و امام جمعه مركز استان و با حضور افراد ذيل جهت برنامه ريزي و نظارت بر فعاليت ستادهاي شهرستانها تشكيل مي گردد.

1	نماينده محترم مقام معظم رهبري و امام جمعه مركز استان و يا روحاني برجسته استان	رئيس ستاد
2	استاندار محترم استان	قائم مقام و عضو ارشد ستاد
3	مديركل محترم كميته امداد امام خميني (ره) استان	دبير ستاد و مدير اجرائي
4	رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي	عضو
5	رئيس سازمان تبليغات اسلامي	عضو
6	رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان	عضو
7	مديركل صدا و سيماي مركز استان	عضو
8	فرماندار مركز استان	عضو
9	يك نفر از معتمدين محل	عضو
10	مديركل تعاون روستائي	عضو
11	دبير ستاد اقامه نماز استان	عضو
12	رئيس شوراي اسلامي استان	عضو

تبصره 1: جلسات ستاد استان حداقل 5 بار در سال جهت بررسي عملكرد ستادهاي شهرستانها تشكيل مي گردد.
تبصره 2: جلسات استان سه بار قبل از جمع آوري محصول و دوبار بعد از جمع آوري تشكيل مي گردد.
تبصره 3: دبيرخانه ستاد استان در محل كميته امداد امام خميني (ره) استان مستقر و كليه ارتباطات بين ستادهاي شهرستانها و بخشها ازطريق دبيرخانه انجام خواهد شد. بديهي است برنامه ريزي لازم جهت عمليات مالي حساب هزينه درآمد و... در سيستم رايانه اي امداد كه به همين منظور طراحي شده است ، به عهده دبيرخانه ستاد استان مي باشد.
5ـ2ـ شرح وظايف ستاد استان
1ـ برنامه ريزي، سازماندهي و بسيج امكانات استان در امر تبليغات، فرهنگ سازي و جمع آوري زكات در راستاي مصوبات ستاد مركز.
2ـ نظارت بر فعاليتهاي ستادهاي شهرستانها و بخشها.
3ـ هماهنگي، ساماندهي، پيگيري و رفع مشكلات ستادهاي شهرستانها و بخشها.
4ـ بررسي عملكرد ستادهاي شهرستانها و بخشها و ارائه به ستاد مركزي.
5ـ مشاركت دادن كليه نهادها سازمانها و ارگانهاي مربوطه در امر احياء زكات.
6ـ بررسي و تاييد گزارش عملكرد مالي اجرائي ساليانه.
تبصره 1: دو نفر از اعضاء به عنوان بازرس جهت انجام ماموريتهاي محوله از سوي ستاد تعيين مي گردد.
5ـ3ـ شرح وظايف دستگاههاي عضو ستاد استان:
1ـ ابلاغ مصوبات بخش هاي ذيربط هر كدام از اعضا ستاد توسط عضو مربوطه.
2ـ انجام امور تبليغاتي به منظور آشنا سازي جامعه با طرح احياء زكات توسط صدا و سيما استان.
3ـ ترغيب و تشويق روحانيون اعزامي به روستاها اشاعه فرهنگ زكات بين روستائيان توسط سازمان تبليغات اسلامي.
4ـ توجيه و تشويق مديران عامل شركتهاي تعاوني روستائي و عاملين جمع آوري و خريد گندم توسط سازمان مركزي تعاوني روستائي.
5ـ تشويق علمي كشاورزان عامل به زكات با اهداء تسهيلات نهادهاي كشاورزي از طريق سازمان جهاد كشاورزي.
6ـ تقدير از زكات دهندگان نمونه از طريق اعطاي لوح تقدير با امضا رئيس ستاد.
5ـ4ـ شرح وظايف دبيرخانه ستاد استان
1ـ تهيه و تنظيم برنامه هاي اجرائي ستاد استان.
2ـ برنامه ريزي جلسات ستاد استان.
3ـ تنظيم صورتجلسات و ابلاغ آن به اعضاء.
4ـ پيگيري و اجراي مصوبات ستاد استان.
5ـ جمع بندي گزارشات مالي و اجرائي به ستادهاي شهرستان، و ارائه آن به ستاد استان.
6ـ انجام مكاتبات با سازمانها و دستگاههاي اجرائي استان.
7ـ برگزاري جلسات ادواري با مسئولين ستاد شهرستانها و بخشها به منظور ايجاد هماهنگي در انجام وظايف.
8ـ تبليغات منظم از طريق رسانه هاي گروهي محلي جهت آشنا نمودن مردم به امر زكات و مسائل مربوطه به آن.
ماده 6_ ستاد شهرستان/ بخش / دهستان
6ـ1ـ اركان ستاد شهرستان / بخش / دهستان
در هر شهرستان يا بخش يا دهستان، ستاد احياء زكات مركب از افراد ذيل و به منظور جمع آوري زكات تشكيل مي گردد.

1	امام جمعه محترم شهرستان / روحاني متنفذ برجسته	رئيس ستاد
2	فرماندار (در ستاد مركز شهرستان) بخشدار (در ستاد بخشها) دهداران (در ستاد دهستانها)
3	رئيس كميته امداد شاخه ها	مسئول اجرائي و دبيرستاد
4	دبير ستاد اقامه نماز	عضو
5	رئيس سازمان تبليغات اسلامي	عضو
6	مدير جهاد كشاورزي	عضو
7	دو نفر از معتمدين محل	عضو
8	رئيس شوراي شهر / بخش / دهستان	عضو
9	رئيس تعاون روستائي شهرستان	عضو

تبصره 1: پيگيري امورستادي و اجرائي طرح با رئيس كميته امداد امام خميني (ره) شهرستان مي باشد.
تبصره 2 : عاملين زكات به تشخيص و حكم كميته امداد امام خميني انجام وظيفه خواهند نمود. اين حكم به صورت مدت دار صادرخواهد شد.
تبصره 3 : درمراكزي كه فاقد امام جمعه هستند روحاني برجسته محل جهت عضويت در ستاد دعوت مي گردد.
تبصره 4 : چنانچه روحاني مقيم هم حضور نداشته باشد ، جلسات ستاد به رياست فرماندار / بخشدار و در غياب آنان دبير ستاد تشكيل خواهد شد.
6ـ2ـ شرح وظايف ستاد شهرستان / بخش / دهستان
1ـ ايجاد هماهنگي با كليه مراكزي كه همكاري آنها براي تبليغات ، فرهنگ سازي و جمع آوري زكات ضروري است.
2ـ ايجاد زمينه هاي اجرايي مصوبات ستاد استان.
3ـ نظارت بر حسن اجراي فعاليت ستاد احياء زكات.
4ـ ارائه نظرات و پيشنهادات به ستاد استان.
5ـ بررسي و جمع بندي نهائي عملكرد اجرائي و مالي و ارائه به ستاد استان
6ـ3ـ شرح وظايف دبيرخانه ستاد شهرستان / بخش / دهستان
1ـ تهيه و تنظيم برنامه هاي اجرائي ستاد شهرستان / بخش / دهستان
2ـ برنامه ريزي برگزاري جلسات ستاد شهرستان
3ـ تنظيم صورتجلسات و ابلاغ آن به اعضا
4ـ پيگيري و اجراي مصوبات ستاد شهرستان / بخش / دهستان
5ـ جمع بندي گزارشات اجرائي، مالي و ارائه به ستاد شهرستان / بخش / دهستان
6ـ تعيين عاملين جمع آوري زكات و آموزش آنان.
7ـ اختصاص كدهاي عمليات مالي و نگهداري حساب مستقل در سيستم حسابداري رايانه اي امداد.
8ـ تنظيم عملكرد سه ماهه دستگاههاي عضو ستاد شهرستان / بخش/ دهستان و ارائه كامل گزارش هزينه ها و درآمدها به ستاد شهرستان و استان.
ماده 7_ عاملين (جمع آوري كنندگان زكات):
7ـ1ـ ويژگيهاي عمومي عاملين
لازم است عوامل اجرائي يا كساني كه مستقيماً به جمع آوري زكات شهرستان / بخش اقدام مي كنند واجد ويژگيهاي مشروحه ذيل باشند:
1ـ مسلمان، مومن، پرهيزگار و معتقد به ارزشهاي انقلاب اسلامي.
2ـ اشتهار به امانتداري و داشتن وجهه مردمي
3ـ باسواد (حداقل در سطح پايان مقطع ابتدايي)
4ـ آگاه به مسائل و احكام مربوط به زكات (چگونگي محاسبه نصاب)
تبصره : كليه نيروها بايد داراي حكم معتبر و مجوز لازم براي انجام كار از سوي كميته امداد امام خميني (ره) مي باشند.
7ـ2ـ شرح وظايف عاملين:
1ـ اجراي برنامه ها و دستورالعملهاي ستاد.
2ـ برقراري ارتباط با شوراهاي اسلامي و مردم.
3ـ تبليغ و ترغيب اهالي روستا به پرداخت زكات.
4ـ هماهنگي و ارتباط با روحاني مقيم و مبلغين اعزامي.
5ـ تحويل روزانه يا مرحله اي زكات به مراكز خريد و اجتناب از نگهداري آن ، كه طي طورتجلسه اي به امضاء عامل جمع آوري ، تحويل گيرنده و رئيس شوراي اسلامي روستا خواهد رسيد.
6ـ ساير موارد برحسب نياز كه از سوي كميته امداد امام خميني اعلام خواهد شد.
ماده 8_ جمع آوري:
به منظور حسن عمليات اجرائي و حفظ اعتماد مردم ، كميته امداد امام خميني (ره) موظف است در قبال اخذ اقلام مشمول زكات نسبت به صدور رسيد به زكات دهندگان اقدام نمايد.
اقلام جمع آوري شده توسط كميته امداد امام خميني (ره) مي بايست با انجام صورتجلسه فروش تبديل به وجه شده و وجوه حاصله به حساب مربوطه واريز گردد. (فرم شماره 3)
تبصره 1 : اولويت فروش محصولات با مبادي رسمي خريد مانند شركتهاي تعاوني روستائي، سازمان غله و... خواهد بود.
تبصره 2 : چنانچه سازمانهاي رسمي خريدار اقلام جمع آوري شده نباشند، اقلام مذكور توسط معتمدين محل طي صورتجلسه اي با حضور عامل جمع بندي زكات به بالاترين قيمت فروش و وجه آن به حساب مربوط واريز مي گردد.
تبصره 3 : رسيد دريافت زكات مي بايست به طريقي طراحي شود كه همراه با تشكر و سپاس از زكات دهنده باشد. (فرم شماره 1 )
ماده 9_ موارد مصرف زكات:
كميته امداد امام خميني (ره) درآمد حاصله را مطابق فتاواي حضرت امام خميني (ره) و رساله هاي مراجع مشهور و با رعايت اولويت بندي هاي منطقه هزينه خواهد كرد.
تبصره 1: تامين هزينه هاي جمع آوري، ابزار و لوازم مورد نياز، حمل و نقل ، دستمزد عاملين و... از محل درآمدهاي حاصله خواهد بود. بديهي است هزينه ها نبايد از يك هشتم درآمدها بيشتر باشد.
تبصره 2: حسب نيازهاي اجتماعي و اقتصادي مراجعين ، دفاتر ائمه جمعه و جماعات فعال در طرح احياء زكات كميته امداد امام خميني (ره) تا ميزان 15% درآمدها را در اختيار امام جمعه قرار داده تا در امور فرهنگي هزينه نمايد.
ماده 10ـ اين آيين نامه مشتمل بر 10 ماده و 18 تبصره مورد تاييد قرار گرفت. اميد است انشاا... با اجراي آن يش از پيش زمينه خدمت به محرومين از طريق احياء اين واجب الهي فراهم گردد.

نماينده معزز ولي فقيه در ستاد اقامه نماز و احياي زكات
حجت الاسلام والمسلمين _ محسن قرائتي
سرپرست سابق كميته امداد امام خميني (ره)
سيدرضا نيري
قائم مقام ستاد اقامه نماز و احياي زكات
رضائي

http://www.emdad.ir/mosharekatha/m-ehya.asp